AKP'nin TBMM'ye sunduğu yeni torba kanun teklifi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde (TSK) büyük yankı uyandırdı. Teklif, ordudan ihraçlar, rütbe bekleme süreleri ve atamalar gibi kritik konularda yetkiyi doğrudan Cumhurbaşkanı Erdoğan'a devrediyor. Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) daha önce iptal ettiği maddelerin de yer aldığı bu teklif, muhalefetin sert tepkisine neden oldu. Peki, bu kanun teklifi TSK'da neleri değiştirecek? Erdoğan'ın yetkileri ne kadar artacak? İşte detaylar...
Cumhurbaşkanı'na Geniş Yetkiler
Yeni kanun teklifiyle birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan, TSK üzerinde daha fazla söz sahibi olacak. Teklifin en dikkat çekici noktalarından biri, çeşitli nedenlerle kuvvet komutanlıklarının rütbe karşılama oranlarında eksiklik veya fazlalık oluşması halinde, rütbe bekleme sürelerinin Cumhurbaşkanı kararıyla değiştirilebilmesi. Daha önce KHK ile bu yetkiyi kullanan Erdoğan, AYM'nin iptal kararıyla bu yetkisini kaybetmişti. Ancak yeni teklifle bu yetkiyi kalıcı olarak elde etmesi bekleniyor. Bu durum, TSK personelinin kariyer planlaması üzerinde belirsizlik yaratabilir.
Teklif ayrıca, disiplinsizlikle ilişkilendirilen subayların TSK'dan çıkarılması yetkisini de Cumhurbaşkanı'na veriyor. AYM kararı uyarınca 926 sayılı TSK Personel Yasası'na doğrudan hüküm olarak konulacak bu madde, Cumhurbaşkanı'nın TSK'daki ihraçlar konusunda tek yetkili olacağı anlamına geliyor. Bir diğer önemli değişiklik ise Milli Savunma Üniversitesi'nin rektörünün de Cumhurbaşkanı tarafından atanacak olması. Bu düzenlemeler, TSK'nın sivil otoriteye bağlılığını artırma amacı taşısa da, muhalefet tarafından eleştiriliyor.
Muhalefetten Sert Tepki
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, kanun teklifine sert tepki göstererek, "Geçtiğimiz yıl AYM’nin iptal ettiği bir kanunu bize yeniden dayatıyorlar" dedi. Genç, "Teğmenlikle albaylıklar arasındaki herhangi bir askeri Cumhurbaşkanı kararıyla ordudan ihraç edebiliyorlar. Bir Cumhurbaşkanı’nın iki dudağı arasında olamaz bir teğmenle albay arasındaki şanlı Türk askerinin pozisyonu" ifadelerini kullandı. Genç ayrıca, yakın zamanda yaşanan 5 teğmenin "Biz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün askerleriyiz" dedikleri için ordudan atılması olayını hatırlatarak, benzer durumların tekrar yaşanabileceği endişesini dile getirdi. Genç, "Şanlı Türk ordusuna, Türkiye Cumhuriyeti devletini kuran bu orduya yapılabilecek en büyük hakaretlerden bir tanesidir bu. Yol yakınken bu yasayı geri çekin" çağrısında bulundu.
AYM'nin İptal Kararı ve Hükümetin Hamlesi
Anayasa Mahkemesi (AYM),7 Aralık 2023’te verdiği kararda, TSK’den ihraç yetkisinin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesini Anayasa’ya aykırı bulmuştu. Gerekçede, "askeri personelin statüsüne dair düzenlemelerin ancak kanunla yapılabileceği" ve yürütmenin yasama yetkisini gasp edemeyeceği vurgulanmıştı. AYM, hükümete 4 Haziran 2025 tarihine kadar düzenleme süresi vermişti. Hükümet, bu süreyi beklemeden yeni bir kanun teklifiyle AYM'nin iptal ettiği düzenlemeleri yeniden Meclis'e getirdi. Bu durum, hükümetin TSK üzerindeki kontrolünü artırma konusundaki kararlılığını gösteriyor.
TSK'da Neler Değişecek?
Yeni kanun teklifinin yasalaşması halinde TSK'da önemli değişiklikler yaşanması bekleniyor. İşte olası değişikliklerden bazıları:
- Cumhurbaşkanı'nın yetkileri artacak: TSK personelinin rütbe bekleme süreleri ve ihraçları konusunda son sözü Cumhurbaşkanı söyleyecek.
- Atamalarda değişiklikler yaşanabilir: Milli Savunma Üniversitesi rektörünün Cumhurbaşkanı tarafından atanması, üniversitenin yönetiminde farklı bir yaklaşımın benimsenmesine yol açabilir.
- TSK'da belirsizlik artabilir: Rütbe bekleme sürelerinin keyfi olarak değiştirilebilmesi, personel arasında huzursuzluğa neden olabilir.
- İhraçlar artabilir: Disiplinsizlik gerekçesiyle yapılan ihraçların sayısında artış yaşanabilir.
Sonuç olarak, AKP'nin sunduğu bu kanun teklifi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde önemli değişikliklere yol açabilecek nitelikte. Teklifin yasalaşması halinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın TSK üzerindeki etkisi daha da artacak. Ancak bu durum, muhalefetin tepkisine ve TSK içinde belirsizliklere neden olabilir.
