İlgili Makaleler
Son yıllarda Cuyberpunk 2077 ile oyun sayesinde sıkça duyulan "cyberpunk" kavramı aslında çok eski bir kökene sahip; edebiyat, sinema ve tabii ki oyun dünyası için günümüzde önemli bir kültürdür. Peki cyberpunk nedir, nasıl ortaya çıktı, tüm alanlardaki en iyi ve en popüler örnekler neler? Bunu sizin için söyledik.
Eserleri genel bir tür altında toplamak için bilimkurgu, korku ve gerilim gibi temel başlıklar belirlenir. Ancak bu başlıkların genellikle eserin yapımcıları için bir anlamı yoktur ve bu nedenle zamanla alt türler oluşur. Bilim kurgu alt türlerinden biri olan ve en alt türlerinden biri olan Cyberpunk, ilk ortaya çıkışından sonra güçlü bir yükseliş gösterdi, bu yüzden şimdi bir cyberpunk kültüründen bahsediyoruz. Cyberpunk nedir ve nasıl ortaya çıktı gibi soruları cevaplamak kolay değil. Çünkü cyberpunk sadece bir tür olmaktan çok uzun zaman geçti. Cyberpunk üreticilerinin yanı sıra; Bu noktada türün okuyucuları, izleyicileri ve oyuncularının da bir yaşam felsefesine sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Cyberpunk kültürünün tanımı ve ortaya çıkışı; Edebiyatta, müzikte, oyunlarda, filmlerde ve dizilerde yarattığı etki çok ilginç.
Cyberpunk nedir?
Temel olarak cyberpunk, Türkçe'de adı geçen cyberpunk'tur; Distopik bir gelecekte, ileri bilim ve teknoloji ile inşa edilmiş şehirler arasında geçen hikayelerin yer aldığı bir bilim kurgu alt türü. Cyberpunk dünyasında, bir yandan güçlü teknoloji şirketleri ve parayla satın alabilecekleri her şey; Öte yandan, her türlü yasadışı işin yapıldığı karanlık bir dünya var. Elbette bu dünyanın çatısını kirli politikacılar oluşturuyor. Cyberpunk artık sadece bir tür değil; bir yaşam tarzı, bir yaşam felsefesi ve güçlü bir alt kültürdür. Cyberpunk dünyasında hiçbir otorite sevilmez, kimse havalı markaları sevmez, herkes teknolojiyi bilir. Öyle ki sokakta bulunan eşyalarla basit bir uçak yapma meselesi bile değil. Cyberpunk'un tanımını oluşturan ilk kelime olan “cyber”, Türkçe'de siber olarak kullanılmakta, teknolojiyi ifade etmekte ve önceki kelimenin bilimkurgu boyutunu belirlemektedir. İkinci kelime "punk", kültürün kahramanlarını ve onların; Onların uyumsuz, dışlanmış, uzaylı, kahraman karşıtı, suçlu ama vizyoner olduklarını ifade ediyor.
Cyberpunk'ın anlamı:"Yüksek teknoloji, düşük yaşam"
Cyberpunk'ı tanımlamak için kullanılan ifadelerden biri "Yüksek teknoloji, düşük yaşam" ifadesidir. "Sefil hayat" olarak da tercüme edilebilecek bu cümle, siberpunk türünün yansıttığı ikilemi tam anlamıyla ifade ediyor. Bir yandan sadece zenginlerin hayal bile edilemeyecek teknolojileri edinebileceği bir dünya, diğer yandan da hayatta kalmak için mücadele eden bir kitle. Bu çok tanıdık dünya yaratımı, türlerin ilk gününden itibaren gelişen teknoloji ile dünyanın kademeli olarak evrildiği durumu anlatmaktadır. Bir tür olmaktan çıkıp bir alt kültür haline gelmesinin ana nedeni budur. Bir avuç insanın zenginleştiği, ancak çoğunluğunun fakirleştiği bir dünya, siberpunk türlerinin beslendiği en önemli sosyolojik olaylardan biridir. Cyberpunk'un ortaya çıkışından bu yana dünyada teknoloji artmakta ve yaşam kalitesi giderek düşmektedir. Cyberpunk'ın geçmişin dinamizmi ile günümüzü anlatmasının ve geleceğin kimin için şekillendiğini göstermesinin temelinde bu farklılığın cesurca yansıması yatıyor. Cyberpunk kültürü nasıl oluştu? Cyberpunk, yolculuğuna edebi bir alt tür olarak başladı, ancak zamanla birçok farklı sanat türünü etkileyen bir alt kültür sistemi haline geldi. Cyberpunk terimi hayatımıza ilk kez 1983 yılında Amerikalı yazar Bruce Bethke'nin yazdığı kısa öykü Cyberpunk ile girdi. Terim 1983 yılında hayatımıza girmesine rağmen daha sonra bu türe ait olduğu belirtilen birçok eser aslında daha önceki yıllarda yazılmıştır. Bilim kurgu edebiyatının en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Amerikalı yazar Philip K. Dick'in yazdığı Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi? Roman (Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi?) 1968'de yayınlandı. Söz konusu roman 1982 yılında yönetmen Ridley Scott tarafından Blade Runner olarak sinemaya uyarlandı. Tür sinemaya girdikten sonra edebi yapımlar durmadı ve siberpunk türünün en önemli isimlerinden biri sayılan ve türün babası sayılan Amerikalı yazar William Gibson'ın Sprawl üçlemesinin ilk kitabı olan Neuromancer 1984 yılında oldu. yayınlanan. Cyberpunk üzerine önemli çalışmalar yapan diğer isimler Bruce Sterling, Pat Cadigan, Rudy Rucker, John Shirley ve Lewis Shiner gibi yazarlar. Rudy Rucker, "Cyberpunk yazmaya başladık çünkü bilim kurgu ve genel olarak toplumdaki statükodan genel bir memnuniyetsizliğimiz vardı," diyor. William Gibson, "Anti-kahramanlar için bir yer yapmak istedim" dedi. Cyberpunk kültüründe gördüğümüz kahramanları anlatıyor. Türün yazarlarından Paolo Bacigalupi şunları söyledi:“Bilimkurgu 1980'lerde çıkmaza girdi. Gelecek tuhaf ve tehditkârdı ve aynı zamanda garip bir şekilde gerçekti. "diyor. Hızlanan teknolojik gelişmeler ve fark edilmeye başlanan sınıfsal bölünmeler; Bilim kurgu şemsiyesi altında cyberpunk trendi anlatılmaya başlıyor. Cyberpunk dünyası her zaman William Gibson tarafından anlatılmıştır" Gelecek burada, ama değil Eşit dağıtıldı. "Yukarıda bahsedilen olasılıklar yalnızca eşitsiz dağıtım sorununa odaklandı. Uzun yıllardır hayatımızda olan siberpunk hareketinin bugün daha çok bilinmesinin en büyük nedeni, bu sorunun giderek daha fazla hale gelmesidir. Basit eşyalarla yüksek teknoloji üreten kişiler tarafından bu rahatsız edici durumun cehaletten kaynaklanmadığı açıklanmaktadır.Syberpunk çalışmalarında buhar sistemi ile çalışan bir bilgisayar, kartların çalıştığı bir uzay aracı gibi son derece sıra dışı icatlar görüyoruz, cerrahide kullanılan farklı bir kesme cihazı, bir kahve makinesini çalıştıran, ancak açıkça insanlar tarafından yapılan bir yayın sistemi.
“Yüksek teknoloji, "yaşam" ın anlamı tam olarak bunu ifade eder. Dünyada var olan bir teknoloji varsa ve bu imkanlar sahilde insanlığa eşit olarak sunulmuyorsa, bu teknoloji bilginin varlığı sayesinde kimseden saklanamaz. Bilgi alan bir dahi, hayatın sefil şartlarında bile teknoloji üretmeye devam edecektir. Cyberpunk, aklın bu açıdan kaçınılmaz olduğunu da vurguluyor. Edebiyatta Cyberpunk:Cyberpunk türünün doğuşunun edebiyatta başladığını söyledik. Bu terim, Amerikalı yazar Bruce Bethke'nin Kasım 1983 tarihli Amazing Science Fiction Stories dergisinde yayınlanan kısa öyküsü Cyberpunk ile hayatımıza girdi. Türün çatısı terimle oluşturulduğunda, bazı romanların daha önce yazılmış olduğu görüldü. bu türe de dahil edildi. Edebiyatta Cyberpunk her zaman biraz grotesk ve Amerikan olmuştur. Başlangıç noktası Amerika Birleşik Devletleri olarak kabul edildiğinde bu normaldir. Bu nedenle ABD'nin karmaşık kültüründe kolaylıkla ortaya çıkabilen uyumsuz, uzaylı, maço, asi ve bazen de sapkın karakterler siberpunk'ın ana kahramanlarıdır. Lewis Shiner gibi bazı yazarlar cyberpunk olarak adlandırılmak istemiyor. Bunun nedeni altkültürde kendilerini görmek istememeleridir.
1980'lerde pek çok örnekle güçlenen siberpunk hareketi, 1990'larda etkili olamadı ve sınırlı sayıda yeni örnek ortaya çıktı. Çok etkili olmamasına rağmen hiçbir zaman ortadan kaybolmayan ve Richard Kadrey, Kathy Acker, Greg Egan, Kim Newman, Neal Stephenson, Jeff Noon, Jack Womack gibi yazarların eserlerinde kendini gösteren Cyberpunk, bugün popülerliğini korumaya devam etti.
Cyberpunk temalı kitaplar:
Neuromancer – William Gibson Sıfır Sayımı – William Gibson Mona Lisa Aşırı Yüklemesi – William Gibson Android'leri Elektrikli Koyun Düşler? – Philip K. Dick Sondan Bir Önceki Gerçek – Philip K. Dick Diriliş Öfke – Richard K. Morgan Elmas Yaş – Neal Stephenson İyi İyi Güzel Muhteşem Yarın – Cory Doctorow Modifiye Karbon – Richard K. Morgan Lansmanı – Ernest Cline
En iyi Cyberpunk teması Ülkemizde yayınlanmış olan modern ve klasik eserlerden bazılarını listemize dahil ettik. Listedeki eserler, cyberpunk temalı kitapları okumayan başlangıç seviyesindeki okuyucular için bir rehber niteliğindedir. Listede ve bu temayla farklı yazarların daha birçok eseri var. Sinema ve TV dizilerinde siberpunk:Sinema dünyasında siberpunk hareketi, Philip K. Dick'in Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi? Romana dayanan 1982 yapımı Ridley Scott filmi Blade Runner ile başladığını söyleyebiliriz. Bu noktadan itibaren birçok farklı cyberpunk kitabı, farklı zamanlarda, bazen farklı isimlerle sinema ve televizyona uyarlanmıştır.
Onlardan uyarlanan klasik kitaplar ve filmler dışında, cyberpunk teması tartışmalı bir konudur. Cyberpunk esinli bir çalışma tam olarak cyberpunk değildir, onu savunanlar ve aksini söyleyenler vardır. Bu nedenle hem edebiyat hem de sinema ve televizyon dünyası için 'bu yapım siberpunk türüne aittir' demek zor olabilir.
Örneğin, 1984 kitabı ve filmi, Otomatik Portakal kitabı ve filmi, Terminator film dizisi, Matrix film dizisi gibi bilinen kitap ve filmler. İçlerinde cyberpunk unsurlar taşımalarına rağmen, doğrudan bu türe ait oldukları düşünülemez. Bunun nedeni, daha önce bahsettiğimiz cyberpunk kültürüne olan çelişkidir. Bu isyanı tam olarak yansıtmayan işler tartışmalı.
Cyberpunk filmleri ve dizileri:
Altered Carbon (Dizi – 2018) Kabuktaki Hayalet (Animasyon filmi – 1995) Blade Runner (Film dizisi – 1982) Matrix (Film dizisi – 1999) Terminatör (Film dizisi – 1984) Yükseltme (Film – 2018) Akira (Animasyon filmi – 1988) Johnny Mnemonic (Film – 1995) RoboCop (Film serisi, dizi – 1987) Başlangıç:Hazır Oyuncu Bir (Film – 2018)
Listede yer alan filmler cyberpunk temalı film ve dizi izlemeye yeni başlayanlar için bir rehber niteliğindedir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, listedeki filmlerin uyarlamalar dışında tam olarak cyberpunk olup olmadığına dair tartışmalar var. Ancak her birinin cyberpunk unsurlarına sahip olduğu ve bu kültürün ilhamlarını taşıdığı açıkça görülüyor. Oyunlarda Cyberpunk:Özellikle günümüzde oyun, sinema ve edebiyat dünyalarının iç içe geçtiğini ve hatta birbirlerinden etkilendiğini söylemek yanlış olmaz. Hal böyle olunca da gün geçtikçe gelişen oyun sektöründe cyberpunk'un etkilerini görmek mümkün. Bu türe ait olduklarını doğrudan duyuran Cyberpunk 2077 gibi oyunların yanı sıra, cyberpunk türüne ait birçok unsuru barındıran oyunları da görmek mümkün. Blade Runner gibi bu oyunlardan bazıları, klasik cyberpunk çalışmalarından uyarlanarak veya esinlenerek oluşturulmuştur.
Okuması ve izlemesi keyifli olan bu dünyada farklı maceralar yaşamak isteyen birkaç oyuncu olmadığı için oyun dünyasında geç dönemlerde cyberpunk temasını gördüğümüzü söyleyebiliriz. Bu nedenle önümüzdeki yıllarda cyberpunk ilhamlarını göreceğimiz daha birçok oyunun piyasada yer alacağı düşünülüyor.
Cyberpunk oyunları:
Cyberpunk 2077 Observer – Yıl 2084 Invisible Inc. Deus Ex:Human Revolution System Shock 2 Blade Runner Shadowrun:Dragonfall Gemini Rue Syndicate 2064:Salt Okunur Anılar
Listedeki oyunların her biri, bir cyberpunk temalı veya güçlü cyberpunk unsurları olan oyunlardır. Bilgisayarlar ve oyun konsolları gibi farklı oyun sistemleri için üretilen bu oyunların farklı versiyonlarında cyberpunk esintileriyle karşılaşmak mümkün. Listedeki oyunlar, cyberpunk temalı oyunları oynamaya yeni başlayanlar için bir rehber niteliğindedir.
