İstanbul'da yaşanan son deprem, yetişkinler kadar çocukların da ruh sağlığını derinden etkiledi. Klinik Psikolog Hilal Savaş, depremin çocuklar üzerindeki psikolojik etkilerine dikkat çekerek, ailelere önemli uyarılarda bulundu. Savaş, depremlerin çocukların güven duygusunu zedelediğini ve çeşitli psikolojik tepkilere yol açabileceğini belirtiyor. Özellikle travma sonrası stres bozukluğu belirtileri gösteren çocuklara yönelik erken müdahalenin önemini vurguluyor.
Deprem Çocukların Dünyasını Nasıl Sarsıyor?
Depremlerin çocukların duygusal, bilişsel ve sosyal dünyalarında derin izler bıraktığını ifade eden Hilal Savaş, çocukların yaş ve gelişim düzeylerine göre farklı tepkiler verebileceğini söylüyor. Okul öncesi çocuklarda alt ıslatma, parmak emme gibi davranışlar görülürken, ilkokul çağındaki çocuklarda baş ağrısı, karın ağrısı gibi somatik şikayetler, dikkat dağınıklığı ve suçluluk duyguları ortaya çıkabiliyor. Ergenlerde ise sosyal çekilme, varoluşsal sorgulamalar ve geleceğe dair kaygılar sıkça görülebiliyor.
- Okul Öncesi: Alt ıslatma, parmak emme, aşırı yapışkanlık
- İlkokul Çağı: Baş ve karın ağrısı, dikkat dağınıklığı, suçluluk duygusu
- Ergenlik: Sosyal çekilme, varoluşsal sorgulamalar, kaygılar
Hilal Savaş, ebeveynlerin bu süreçte çocuklarına nasıl yaklaşması gerektiği konusunda da önemli tavsiyelerde bulunuyor. Çocukların duygularını bastırmamaları, aksine ifade etmelerine alan açılması gerektiğini vurguluyor. "Korkmana gerek yok" gibi bastırıcı ifadeler yerine, "Evet, çok korkmuştuk ama birlikteyiz" gibi güven veren cümlelerin tercih edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Ailelere Altın Değerinde Öneriler
Çocukların deprem travmasını atlatmasında ebeveynlerin tutumu büyük önem taşıyor. Klinik Psikolog Hilal Savaş'ın ailelere yönelik önerileri şöyle:
- Çocukların duygularını ifade etmelerine izin verin ve onları dinleyin.
- Güven verici ve sakin bir tutum sergileyin.
- Rutinleri yeniden kurarak çocuklara güven hissi sağlayın.
- Bedensel temasla çocuklara destek olun.
- Sürekli deprem haberlerini takip etmekten kaçının.
- Çocukların oyunlar yoluyla yaşadıklarını ifade etmelerine olanak tanıyın.
Ayrıca, deprem sonrasında çocuklarda yoğun öfke, içe kapanma, okula gitmeyi reddetme, aşırı tetikte olma hali, kalıcı kabuslar ve bedensel yakınmalar gibi belirtilerin iki haftadan uzun sürmesi durumunda mutlaka uzman desteği alınması gerekiyor.
Unutmayın: Birlikte Daha Güçlüyüz
Deprem gibi travmatik olaylar, bireylerin ve toplumların dayanıklılığını sınar. Çocukların bu zorlu süreci sağlıklı bir şekilde atlatabilmeleri için ailelerin bilinçli ve destekleyici olması büyük önem taşıyor. Unutmayın, çocuklar yaşadıkları olaylardan çok, o olaylar sırasında çevrelerinden aldıkları duygusal tonu içselleştirirler. Ebeveynin sakinliği, dürüstlüğü ve tutarlılığı, çocuğun içsel güvenini yeniden inşa etmesinde en büyük rehberdir. Birlikte daha güçlüyüz ve bu zorluğun üstesinden gelebiliriz.