2 Nisan 2001'de 6. Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM), Salih Mirzabeyoğlu'na verdiği idam kararıyla dünya hukuk tarihine tartışmalı bir sayfa açtı. Bu karar, hem yargılama sürecindeki usulsüzlük iddiaları hem de verilen cezanın ağırlığı nedeniyle büyük tepkilere yol açtı. Mirzabeyoğlu, mahkeme çıkışında yaşananları sadece iki kelimeyle özetledi: "Tiyatro bitti!"
İdam Kararına Giden Süreç
Salih Mirzabeyoğlu, İslami Büyük Doğu Akıncıları Cephesi (İBDA/C) örgütünün lideri olmakla suçlanıyordu. Yargılama süreci boyunca, Mirzabeyoğlu ve avukatları, delillerin yetersiz olduğunu, işkence altında alınan ifadelerin kullanıldığını ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini savundu. Ancak, mahkeme bu itirazları dikkate almadı ve Mirzabeyoğlu'nu "Anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs" suçundan idama mahkum etti.
Bu karar, Türkiye'de ve uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı. İnsan hakları örgütleri, hukukçular ve aydınlar, kararın siyasi olduğunu ve adil olmadığını savundu. Avrupa Birliği de Türkiye'ye idam cezasının kaldırılması çağrısında bulundu. Türkiye'de idam cezası fiilen uygulanmamasına rağmen, bu karar uzun süre tartışılmaya devam etti.
Hukuk Tarihine Düşen Gölge
Mirzabeyoğlu'nun idam kararı, sadece Türkiye'de değil, dünya hukuk tarihinde de tartışmalı bir örnek olarak yerini aldı. Kararın verildiği dönemde Türkiye'deki siyasi atmosfer, yargının bağımsızlığı ve insan hakları gibi konulardaki endişeler, bu kararın daha da eleştirilmesine neden oldu.
Kararın ardından yaşanan gelişmeler, Türkiye'deki hukuk sisteminin ve siyasi yapının değişimine de işaret etti. İdam cezasının kaldırılması, Avrupa Birliği'ne uyum süreci ve insan hakları konusundaki ilerlemeler, bu kararın ardından atılan önemli adımlar oldu.
İdam cezasının kaldırılmasıyla birlikte, Mirzabeyoğlu'nun cezası müebbet hapse çevrildi. Ancak, bu karar da tartışmaları sona erdirmedi. Mirzabeyoğlu'nun avukatları, müvekkillerinin yeniden yargılanması için birçok kez başvuruda bulundu. 2014 yılında yeniden yargılanma talebi kabul edildi ve Mirzabeyoğlu tahliye edildi.
Kararın Etkileri ve Sonuç
Salih Mirzabeyoğlu'na verilen idam kararı, Türkiye'nin hukuk tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu karar, hem yargılama sürecindeki tartışmaları hem de idam cezasının kaldırılmasına giden yolu simgelemektedir. Mirzabeyoğlu'nun mahkeme çıkışında söylediği "Tiyatro bitti!" sözleri, o dönemin siyasi ve hukuki atmosferini özetleyen bir ifade olarak hafızalara kazınmıştır. Bu olay, hukukun üstünlüğünün ve adil yargılanma hakkının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatırken, benzer hataların tekrarlanmaması için bir ders niteliği taşımaktadır.
