Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzaladığı yeni yönetmelikle, seferberlik yetkisinde önemli değişiklikler yapıldı. Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme, kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Peki, bu değişiklikler ne anlama geliyor? Cumhurbaşkanı'na hangi yeni yetkiler verildi? İşte detaylar...

Seferberlik Yetkisinde Kritik Dönüşüm

Yeni "Seferberlik ve Savaş Hâli Yönetmeliği" ile seferberlik yetkisi Bakanlar Kurulu'ndan Cumhurbaşkanı'na devredilmişti. Bu değişiklik, Cumhurbaşkanı'na "ayaklanma ve kuvvetli veya eylemli kalkışma" durumlarında doğrudan seferberlik ilan etme yetkisi veriyor. Karar, derhal Resmi Gazete'de yayımlanacak ve ardından TBMM'nin onayına sunulacak.

Geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren yönetmelikte dikkat çeken bir diğer madde ise "yedek er" kaynağına ilişkindi. OHAL dönemlerinde KHK'larla TSK, kamu görevi ve meslekten ihraç edilenler, seferberlik ve savaş hâli durumunda "yedek er" olarak göreve çağrılabileceklerdi. Aynı zamanda "Terör örgütlerine veya devletin millî güvenliğine karşı yapılara iltisakı ve irtibatlı olduğuna" karar verilerek meslekten çıkarılanlar ile askeri mahkemeler ve adli mahkemelerce hapis cezası alanlar da "yedek personel" olabilecekti.

Yeni Değişiklik Ne Getiriyor?

Bu gece yayımlanan "Seferberlik ve Savaş Hâli Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile geçen yıl baştan aşağı değiştirilen yönetmeliğin 95. maddesi değiştirildi. Düzenleme, seferberlik tatbikatlarına ve ferdî seferberlik eğitimlerine katılan yedek personelin özlük haklarıyla ilgili oldu.

Buna göre, seferberlik tatbikatlarına ve ferdî seferberlik eğitimlerine katılan yedek personele, tatbikat veya eğitim süresinin her günü için;

• Halen çalışmakta olan memur ve diğer kamu görevlisi statüsünde olan veya tabi oldukları sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde emeklilik veya yaşlılık aylığı ya da malullük aylığı bağlanmış olan yedek subay, yedek astsubay, yedek uzman jandarma, yedek uzman erbaşlar ile yedek sözleşmeli erbaş ve erlere; tabi oldukları kurumlarda ilgili mevzuata göre aldıkları maaş veya aylıkları rütbe maaşlarından düşük ise rütbe maaş farkı ve sosyal sigorta prim farkı, Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenecek.
• Kurumlarından aldıkları maaş veya aylıkları rütbe maaşlarından fazla ise ayrıca ödeme yapılmayacak.
• Çalışmakta oldukları işyerinden maaş, ücret veya aylıklarını tam olarak almaya devam edenler hariç olmak üzere bu fikranın (a) bendi hükmüne tabi olmayan yedek subay, yedek astsubay, yedek uzman jandarma, yedek uzman erbaşlar ile yedek sözleşmeli erbaş ve erlere rütbe maaşı Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenecek.
• Görevli bulundukları kamu kurum veya kuruluşlarından, çalışmakta oldukları işyerinden veya tabi oldukları sosyal güvenlik kurumundan maaş, ücret veya aylıklarını tam olarak almaya devam edenler hariç olmak üzere yedek erbaş ve erlere 16 yaşını doldurmuş bekâr işçilere uygulanmakta olan aylık net asgari ücretin otuzda biri oranında tutar Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenecek.

Birinci fıkra kapsamındaki ödemelerin yapılabilmesi için çalıştıkları kurum ve kuruluşlardan aldıkları maaş, ücret veya aylıklarını gösteren bilgi ve belgeler yedek personel tarafından ibraz edilecek. Yedek personelin, bilgi veya belge ibraz edememeleri durumunda beyanı esas alınacak. Yalan beyanda bulunduğu tespit edilen yedek personel hakkında gerekli adli ve idari işlemler tesis edilecek.

Yedek erbaş ve erlerin yol masrafı Askeralma Yönetmeliğinin 102 nci maddesine göre; yedek subay, yedek astsubay, yedek uzman jandarma, yedek uzman erbaş ve yedek sözleşmeli erbaş ve erlerin harcırahı 6245 sayılı Kanuna göre ödenecek.

Seferberlik Yetkisindeki Değişikliğin Anlamı

Seferberlik yetkisindeki bu değişiklikler, Türkiye'nin güvenlik politikaları ve hazırlık düzeyine ilişkin önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Yeni düzenlemelerle birlikte, seferberlik süreçlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi amaçlanıyor. Ancak, bu değişikliklerin toplum üzerindeki etkileri ve potansiyel sonuçları da yakından takip edilmesi gereken bir konu olarak öne çıkıyor.