İsrail basını, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze'de ateşkes için sunduğu iddia edilen 21 maddelik yeni bir planı duyurdu. Plan, saldırıların sona ermesinden esir takasına, Hamas'sız bir yönetimden Gazze'nin yeniden inşasına kadar bir dizi önemli detayı içeriyor. Netanyahu'nun Trump ile yapacağı görüşmede bu teklifin ele alınması bekleniyor.

Gazze İçin Yeni Bir Dönem mi?

The Times of Israel gazetesinin haberine göre, Witkoff'un teklifi olduğu öne sürülen bu planın amacı, Gazze'de savaşı sona erdirmek ve Filistin Devleti'ne giden yolu açmak. Henüz Hamas'a sunulmadığı belirtilen teklifte yer alan maddeler, bölgede kalıcı bir çözüm arayışının işareti olarak değerlendiriliyor. İşte o tartışma yaratan 21 madde:

• Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacak.
• Gazze, halkın yararına yeniden geliştirilecek.
• İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecek.
• İsrail’in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecek.
• Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini serbest bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecek.
• Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi’nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için güvenli geçiş hakkı tanınacaktır.
• Anlaşmaya varıldığında, Gazze Şeridi’ne Ocak 2025’teki anlaşmada belirlenen miktardan daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine izin verilecektir.
• Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM),Kızılay ve bağımsız diğer uluslararası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.

Geçici Hükümet ve Yeniden İnşa

Planın en dikkat çekici kısımlarından biri, Gazze'nin geleceği için öngörülen yönetim modeli. Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir hükümetin kurulması ve Gazze'nin yeniden inşası için ekonomik bir plan oluşturulması hedefleniyor. Uluslararası iş birliği ile Gazze'nin modern bir Orta Doğu şehri haline getirilmesi amaçlanıyor.

• Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir.
• Hükümet, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir uluslararası kuruluş tarafından denetlenecektir.
• Modern Orta Doğu şehirlerinin inşasında deneyimli uzmanların bir araya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak amacıyla Gazze’nin yeniden inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.
• Katılımcı ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranları ile bir ekonomik bölge kurulacaktır.

Hamas'ın Rolü ve Güvenlik Garantisi

Teklifte Hamas'ın gelecekteki rolü de net bir şekilde tanımlanıyor. Hamas'ın Gazze yönetiminde hiçbir rolü olmayacak ve saldırı amaçlı askeri altyapının yıkılması taahhüt edilecek. Bölgesel ortaklar tarafından güvenlik garantisi verilerek Gazze'nin İsrail'e veya kendi halkına tehdit oluşturmaması sağlanacak.

• Hamas, Gazze’nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacak.
• Tüneller dahil olmak üzere saldırı amaçlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecek.
• Gazze’nin yeni liderleri, komşularıyla barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt edecek.
• Hamas ve diğer Gazze gruplarının yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Gazze’nin İsrail’e veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.

Trump'ın Gazze planı, bölgede kalıcı bir barışın sağlanması için atılmış önemli bir adım olabilir. Ancak planın uygulanabilirliği ve tarafların uzlaşmaya ne kadar istekli olduğu, gelecekteki gelişmelerle netlik kazanacak. Bu planın hayata geçirilmesi, sadece Gazze için değil, tüm Orta Doğu için yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.