Anayasa Mahkemesi (AYM),hakaret suçunun bazı hallerinde ön ödeme uygulamasının Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. Bu önemli karar, hakaret davalarında yeni bir dönemin başlangıcı olabilir. Peki, AYM'nin bu kararı ne anlama geliyor? Hakaret suçlarında neler değişecek? İşte tüm detaylar…

Hakaret Suçunda Ön Ödeme Neden İptal Edildi?

AYM, hakaret suçunun basit halinin ve kamu görevlisine karşı işlenmesi durumundaki nitelikli halinin ön ödeme kapsamı dışında bırakılmasını "eşitlik ilkesine aykırı" buldu. Mahkeme, benzer hukuki konumda olan kişilere farklı muamele yapılmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.

AYM'nin kararında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 75. maddesinde ön ödemenin düzenlendiği, ön ödemenin, belirli suçlar yönünden dava açmayı gerektirir şüphe bulunan fail bakımından yargılama faaliyetinden vazgeçilerek, faile doğrudan parasal yaptırım uygulanması olduğu ifade edildi. İptali istenen düzenlemenin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle hakaret suçunu işleyen fail ile doğrudan huzurda ya da gıyapta hakaret suçunu işleyen fail arasında ön ödeme hükümlerinin uygulanmasında "nesnel ve makul bir temele dayanmaksızın farklılık oluşturduğu" aktarılan kararda, bunun Anayasa'ya aykırı olduğu bildirildi.

İptal Kararı Neleri Kapsıyor?

AYM'nin iptal kararı, sadece hakaret suçunun basit halini ve kamu görevlisine karşı işlenmesi durumundaki nitelikli halini kapsamıyor. Aynı zamanda, bu suça ilişkin yasal düzenlemeden önce açılan soruşturma ve kovuşturmalarda ön ödeme uygulanmayarak, dosyaların uzlaştırma kapsamında sonuçlandırılmasına dair düzenlemeyi de Anayasa'ya aykırı buldu.

Bu durumda, 7531 sayılı kanundan önce soruşturma ve kovuşturma aşamasına geçilmiş hakaret davalarında ön ödeme usulü uygulanmayacak ve dosyalar uzlaştırma kapsamına alınacak. AYM, bir suç bakımından ön ödeme hükümlerinin uygulanmasının uzlaştırma hükümlerinin uygulanmasına göre failin lehine olduğuna işaret ederek, "Ceza yargılamasında lehe kanunun uygulanması, Anayasa'nın 38. maddesinde düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesi kapsamında anayasal bir zorunluluktur." değerlendirmesinde bulundu.

Kararın Yürürlüğe Giriş Tarihi

AYM'nin iptal kararı hemen yürürlüğe girmeyecek. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süre zarfında, yasal düzenlemeler yapılarak kararın uygulanabilir hale getirilmesi bekleniyor.

Hakaret Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanunu'na göre hakaret suçu, bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırı niteliği taşıyan fiillerle işlenir. Hakaret suçu, sözlü, yazılı, görsel veya herhangi bir iletişim aracıyla işlenebilir. Hakaret suçunun cezası, fiilin niteliğine ve işleniş şekline göre değişebilir.

• Basit Hakaret: Bir kimseye doğrudan hakaret etmek.
• Nitelikli Hakaret: Kamu görevlisine, dini, siyasi, sosyal veya felsefi inançlarına göre hakaret etmek.
• Alenen Hakaret: Herkesin görebileceği veya duyabileceği şekilde hakaret etmek.

AYM'nin bu kararı, hakaret suçunun yargılanma sürecinde önemli değişikliklere yol açacak. Ön ödeme uygulamasının iptaliyle birlikte, hakaret davalarının uzlaştırma yoluyla çözülmesi daha da önem kazanacak. Bu durum, hem yargının iş yükünü azaltacak hem de tarafların daha hızlı ve etkili bir şekilde uzlaşmasına olanak sağlayacak.