Türkiye'deki cezaevlerinde yaşanan sağlık sorunları, İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) son raporuyla bir kez daha gündeme geldi. Raporda, mahkumların sağlık hizmetlerine erişiminde ciddi ihlallerin yaşandığı, Adli Tıp Kurumu (ATK) raporlarının tartışmalı olduğu ve hatta bir kanser hastasına son kullanma tarihi geçmiş ilaç verildiği belirtiliyor. Bu durum, cezaevlerindeki yaşam koşullarının ne kadar vahim olduğunu gözler önüne seriyor.

Cezaevlerinde Yaşanan Sağlık İhlalleri

İHD Merkezi Hapishane Komisyonu'nun hazırladığı 2024 yılı raporuna göre, cezaevlerinde tam 5 bin 529 sağlık hakkı ihlali tespit edildi. Bu ihlaller, ilaç ve tedavi sorunlarından hijyen koşullarına kadar geniş bir yelpazede yaşanıyor. İşte raporda öne çıkan bazı başlıklar:

• İlaç ve Tedavi Sorunları: Hastalara zamanında ilaç verilmemesi, ilaçların muadilleriyle değiştirilmesi veya tedavilerin yarım bırakılması gibi sorunlar sıkça yaşanıyor. Hatta bazı durumlarda ağrı kesici gibi basit ilaçlarla hastaların geçiştirildiği belirtiliyor.
• Sevk ve Muayene Engelleri: Hastaneye sevklerin gecikmesi, uzun randevu süreleri ve muayene sırasında kelepçelerin açılmaması gibi durumlar, mahkumların sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırıyor.
• Hijyen ve Yaşam Koşulları: Koğuşların kalabalık, nemli ve kirli olması, havalandırma hakkının kısıtlanması ve içme suyuna erişim sorunları, mahkumların sağlığını olumsuz etkiliyor.

Raporda ayrıca, 441 kez yetersiz ve kalitesiz yemek ihlali yaşandığı ve bazı cezaevlerinde böcek ve haşere salgını olduğu da belirtiliyor. Bu durum, cezaevlerindeki yaşam koşullarının ne kadar sağlıksız olduğunu açıkça gösteriyor.

ATK Raporları ve Tahliye Sorunları

Raporda en dikkat çekici konulardan biri, ağır hasta mahkumların ATK raporlarına rağmen tahliye edilmemesi. İHD, bu konuda toplam 53 ihlal tespit ettiğini belirtiyor. Özellikle tek başına yaşamını sürdüremeyecek durumda olan mahkumların dahi cezaevinde tutulmaya devam edilmesi, insan hakları kuruluşlarının tepkisini çekiyor.

İHD verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla cezaevlerinde en az 1412 hasta mahkum bulunuyor. Bu kişilerin yaşamları, verilen tartışmalı ATK raporlarıyla risk altında. Raporda yer alan bir diğer önemli sorun ise engelli mahkumların yaşadığı sıkıntılar ve tedavilerinin yapılmaması.

Kanser Hastasına Tarihi Geçmiş İlaç Skandalı

Raporda yer alan en çarpıcı detaylardan biri ise, bir kanser hastasına son kullanma tarihi geçmiş onkoloji ilacının verilmesi. Bu durum, cezaevlerindeki sağlık hizmetlerinin ne kadar özensiz ve denetimsiz olduğunu gözler önüne seriyor. Böyle bir ihmalin, bir mahkumun hayatını nasıl tehlikeye atabileceği ise akıllara durgunluk veriyor.

İHD, bu vahim tablo karşısında yetkililere çağrıda bulunarak, cezaevlerindeki insan hakları ihlallerinin çözümü için acil adımlar atılmasını talep ediyor. Özellikle hasta mahkumların durumunun iyileştirilmesi, ATK raporlarının daha şeffaf ve adil bir şekilde düzenlenmesi ve cezaevlerindeki hijyen koşullarının iyileştirilmesi gibi konularda somut adımlar atılması gerekiyor.

Cezaevlerindeki sağlık ihlalleri, sadece mahkumların değil, tüm toplumun vicdanını yaralayan bir sorun. Bu sorunun çözümü için yetkililerin daha duyarlı olması ve insan haklarına saygılı bir yaklaşım sergilemesi gerekiyor. Aksi takdirde, cezaevleri insanlık onuruna yakışmayan birer mekan olmaya devam edecektir.