İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi (İHD),20 Haziran Dünya Mülteciler Günü vesilesiyle yaptığı basın açıklamasında, mülteciliğe yol açan temel sorunlara dikkat çekti. Savaşların, çatışmaların, yoksulluğun ve ekolojik krizlerin mülteciliği tetiklediğini vurgulayan İHD, yetkililere hak odaklı politikalar geliştirme ve kalıcı çözümler üretme çağrısında bulundu. İHD İstanbul Şubesi Göç ve Mülteci Hakları Komisyonu adına konuşan Genel Başkan Yardımcısı Gülseren Yoleri, devletlerin mültecilere yönelik yaklaşımlarının insan haklarına uygun olması gerektiğini belirtti.

Mültecilik: Bir Tercih Değil, Sonuç

Yoleri, Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre dünya genelinde 123,2 milyon insanın zorla yerinden edildiğini ve bu sayının her geçen gün arttığını vurguladı. Mültecilerin karşılaştığı sorunların hala çözülemediğine dikkat çeken Yoleri, birçok devletin göç ve mülteci politikalarının sığınma hakkını tehdit ettiğini söyledi. Mültecilerin ülkelerin ekonomik ve siyasi çıkarlarına alet edildiğini belirten Yoleri, onların her türlü korumadan yoksun bırakıldığını ve kamplarda suçlu gibi muamele gördüğünü ifade etti. Yoleri, "Oysa mültecilik bir tercih değil sonuçtur ve sorumlu tüm taraflar ve ülkeler, mültecilerin insan onuruna yaraşır yaşam olanaklarına sahip olması için çaba sarf etmek zorundadır" dedi.

Sınırlar Mezarlığa Döndü!

Mültecilerin daha güvenli ülkelere ulaşma çabalarının insan kaçakçılarının hedefi haline gelmesine ve güvensiz yollara mecbur bırakılmasına değinen Yoleri, "Ne yazık ki bugün mülteciler için Ege Denizi ve Akdeniz gibi sınırlar da birer mezarlık haline gelmiştir" ifadelerini kullandı. Denizlerde yaşamını yitirmeyen mültecilerin ise sınırlarda devletlerin şiddetine maruz kaldığını ve özellikle kadın ve çocukların büyük risk altında olduğunu belirtti.

Çözüm Önerileri ve Çağrı

İHD Göç ve Mülteci Hakları Komisyonu, mültecilerin sorunlarına çözüm bulmak için bir dizi öneri sundu:

• Sığınma hakkı bir insan hakkıdır ve tüm mültecilere tanınmalıdır.
• Türkiye, Cenevre Sözleşmesi’ne koyduğu coğrafi çekinceyi kaldırmalı ve hukuki statü sağlamalıdır.
• AB-Türkiye Geri Kabul Anlaşması iptal edilmelidir.
• Mültecilere yönelik ırkçı söylemler ve uygulamalara son verilmeli, nefret suçlarında cezasızlık önlenmelidir.
• Mültecilere yönelik çifte standart uygulamaları sonlandırılmalı, herkes eşit şekilde korunmalıdır.
• Kırılgan gruplar için özel koruma sağlanmalıdır.
• Kamu hizmetlerine anadilde erişim sağlanmalıdır.
• Geri Gönderme Merkezleri kapatılmalı, idari gözetim uygulamalarına son verilmelidir.

Yoleri, son olarak tüm devletlere çatışmalara, savaşlara ve küresel çapta sömürü politikalarına son vererek mülteciliği yaratan nedenleri ortadan kaldırma çağrısında bulundu. Mültecilerin siyasi pazarlık konusu yapılmaması gerektiğini ve hak odaklı insani politikalar üretilmesi gerektiğini vurguladı.

İHD'nin bu açıklaması, mültecilerin yaşadığı zorluklara dikkat çekerek, uluslararası toplumu ve yetkilileri kalıcı çözümler üretmeye davet ediyor. Mülteciliğin bir sonuç olduğu ve bu sorunun temelinde yatan nedenlerin ortadan kaldırılması gerektiği vurgusu, insan hakları savunucularının ortak çağrısı olarak öne çıkıyor.