Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), son yıllarda yaşadığı mali sıkıntılarla gündeme gelmeye devam ediyor. Sayıştay raporlarına yansıyan bilgilere göre, kurumun 2019-2023 yılları arasındaki zararı yüzde binin üzerinde bir artış gösterdi. Bu durum, TCDD'nin geleceğiyle ilgili ciddi endişelere yol açıyor.
Zararın Kaynağı Ne?
TCDD'nin yaşadığı bu büyük zararın birçok farklı nedeni bulunuyor. Bunların başında, artan işletme maliyetleri, düşen yolcu ve yük taşıma gelirleri ve yanlış yatırım kararları geliyor. Özellikle son yıllarda demiryolu taşımacılığına yapılan yatırımların geri dönüşünün yetersiz olması, TCDD'nin mali yapısını olumsuz etkiliyor.
Bununla birlikte, pandemi döneminde yaşanan seyahat kısıtlamaları ve ekonomik belirsizlikler de TCDD'nin gelirlerini önemli ölçüde azalttı. Ayrıca, demiryolu altyapısının yetersizliği ve eskiyen tren filosu da kurumun rekabet gücünü düşürüyor.
Sayıştay Raporları Ne Diyor?
Sayıştay raporları, TCDD'nin mali durumunun vahametini açıkça ortaya koyuyor. Raporda, kurumun gelir gider dengesizliğinin giderek arttığı, borç yükünün sürdürülebilir olmadığı ve acil önlemler alınması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca, TCDD'nin bazı projelerinde usulsüzlükler tespit edildiği ve bu durumun da zararın artmasına katkıda bulunduğu belirtiliyor.
Sayıştay'ın dikkat çektiği bazı önemli noktalar:
- TCDD'nin gelirlerinin giderlerini karşılamakta yetersiz kalması
- Borçlanma limitlerinin aşılması
- Yanlış yatırım kararları
- Usulsüzlük iddiaları
Gelecekte Neler Olabilir?
TCDD'nin mali durumunda iyileşme sağlanamaması durumunda, kurumun geleceği belirsizliğini koruyor. Olası senaryolar arasında, TCDD'nin özelleştirilmesi, bazı hatların kapatılması veya devlet bütçesinden sürekli olarak kaynak aktarılması yer alıyor. Ancak, bu çözümlerin her birinin de farklı riskleri ve dezavantajları bulunuyor.
TCDD'nin kurtuluşu için, öncelikle kurumun mali yapısının şeffaf bir şekilde analiz edilmesi ve gerçekçi bir yeniden yapılandırma planı hazırlanması gerekiyor. Bu planın, işletme maliyetlerini düşürmeyi, gelirleri artırmayı, verimliliği yükseltmeyi ve altyapıyı iyileştirmeyi hedeflemesi gerekiyor.
Ayrıca, demiryolu taşımacılığının teşvik edilmesi, özel sektörün katılımının sağlanması ve uluslararası işbirliklerinin geliştirilmesi de TCDD'nin rekabet gücünü artırabilir. Aksi takdirde, TCDD'nin yaşadığı mali krizin derinleşmesi ve kurumun kapanma noktasına gelmesi kaçınılmaz olabilir.
